De ontspanningsval: wanneer ontspannen juist angst oproept
Gepubliceerd op 02/10/2025

Voor veel mensen is het idee van ontspannen synoniem met het verminderen van stress. Voor sommigen kunnen pogingen om te ontspannen echter juist angst veroorzaken of versterken. Deze paradoxale reactie is vaker voorkomend dan je zou denken en wordt beïnvloed door verschillende psychologische factoren.
1. Begrijpen van door ontspanning veroorzaakte angst
Door ontspanning veroorzaakte angst treedt op wanneer pogingen om te ontspannen, zoals diep ademhalen, meditatie of simpelweg tijd vrij nemen, leiden tot verhoogde angst in plaats van verlichting. Dit fenomeen kan bijzonder verontrustend zijn voor mensen die al vatbaar zijn voor angststoornissen.
2. Psychologische factoren die een rol spelen
Angst om de controle te verliezen: Voor sommigen kan ontspanning aanvoelen als het verliezen van de controle over hun gedachten of emoties. De rust en stilte die gepaard gaan met ontspanning kunnen opdringerige gedachten meer op de voorgrond brengen, wat leidt tot verhoogde angst.
Opgeloste stress: Als onderliggende stressfactoren niet worden aangepakt, kunnen pogingen om te ontspannen deze problemen naar de oppervlakte brengen. In plaats van zich kalm te voelen, kunnen mensen zich gaan bezighouden met onopgeloste problemen.
Geconditioneerde angstreactie: Sommige mensen hebben zichzelf misschien geconditioneerd om ontspanning te associëren met schuldgevoelens of onproductiviteit. Dit kan vooral voorkomen bij mensen met hoge prestaties of een sterke werkethiek, die het gevoel hebben dat ze altijd bezig moeten zijn.
3. Strategieën voor het omgaan met door ontspanning veroorzaakte angst
Geleidelijke blootstelling: Het geleidelijk verhogen van de tijd die wordt besteed aan ontspanningsactiviteiten kan helpen om de angstreactie te desensibiliseren. Begin met een paar minuten en bouw langzaam op.
Mindfulness-oefeningen: Het integreren van mindfulness kan mensen helpen om in het moment te blijven en de impact van opdringerige gedachten te verminderen. Technieken zoals mindful ademhalen of bodyscans kunnen bijzonder effectief zijn.
Aanpakken van onderliggende stressfactoren: Het identificeren en aanpakken van de onderliggende oorzaken van stress kan de angst verminderen die tijdens ontspanning ontstaat. Dit kan therapie, veranderingen in levensstijl of verbeteringen in tijdmanagement omvatten.
Cognitieve gedragstechnieken: Cognitieve gedragstherapie (CGT) kan helpen om negatieve gedachten die geassocieerd worden met ontspanning te herformuleren. Een therapeut kan mensen begeleiden door oefeningen die ongezonde denkpatronen uitdagen en veranderen.
4. Professionele hulp en middelen
Het zoeken van professionele hulp is cruciaal als door ontspanning veroorzaakte angst het dagelijks leven aanzienlijk beïnvloedt. Geestelijke gezondheidsprofessionals, zoals psychologen of counselors, kunnen op maat gemaakte strategieën en ondersteuning bieden. In Europa bieden organisaties zoals de European Association for Behavioural and Cognitive Therapies middelen en directories voor het vinden van gekwalificeerde therapeuten.
5. Gemeenschaps- en online-ondersteuning
Online gemeenschappen en steungroepen kunnen ook waardevolle inzichten en gedeelde ervaringen bieden. Websites zoals Mental Health Europe bieden forums en middelen voor mensen die worstelen met verschillende psychische gezondheidsproblemen, waaronder angst.
Conclusie
Door ontspanning veroorzaakte angst is een complex probleem, maar inzicht in de onderliggende oorzaken kan leiden tot effectieve strategieën om ermee om te gaan. Geleidelijke blootstelling, mindfulness, het aanpakken van stressbronnen en professionele hulp kunnen allemaal helpen om deze paradoxale angst te verminderen.
Als u behoefte heeft om een professional in de geestelijke gezondheidszorg te raadplegen, kunt u via platforms zoals Doctena België, Doctena Nederland, eenvoudig online een afspraak maken en snel terecht bij psychologen, psychiaters of therapeuten in uw buurt.
Over ons
We streven ernaar de patiëntenzorg te verbeteren door de communicatie tussen behandelaars en patiënten te vereenvoudigen en veilig te stellen. Met Doctena kunnen patiënten gemakkelijk afspraken maken en zorgverleners kunnen hen in alle veiligheid automatische herinneringen sturen.